به خالی کردن چاه از هرگونه لجن، جامدات و مواد دیگر که باعث پر شدن چاه می شوند، تخلیه چاه می گویند. علت اصلی تخلیه چاه گرفتگی چاه فاضلاب به خاطر وجود جامدات و انواع مختلفی از مواد نظیر مو، مواد پلاستیکی، چربی های اضافی ظروف و ... است که از راه لوله های فاضلاب وارد چاه می شوند و لایه ای مقاوم در برابر آب ایجاد میکنند. این امر باعث می شود لایه های خاک لبه ها و زیر چاه قدرت کشش آب را از دست بدهند و حالتی ضد آب سرتاسر محوطه کانال فاضلاب را بپوشاند و در نتیجه باعث عدم نفوذ آب در چاه شوند. در ادامه این مطلب به علائم و دلایل پر شدن زود هنگام چاه فاضلاب و راه های برطرف کردن آن می پردازیم، با ما در ادامه این مطلب همراه باشید.
از علایم پرشدن چاه فاضلاب می توان به بوی بد فاضلاب در ساختمان، گرفتگی توالت و بالا زدن آب توالت، باز نشدن توالت، وجود حشرات موزی مثل سوسک در ساختمان اشاره کرد.
از دلایل زود پر شدن چاه می توان به موارد زیر اشاره کرد:
عمق چاه، به خاک و موقعیت ساختمان در منطقه بستگی دارد. نوع خاک در نواحی مختلف به ۳ نوع تقسیم می شود:
خاک رسی: این نوع خاک خاصیت جذب خیلی کمی دارد و آب را در خود نگه می دارد (مانند پنبه).
خاک شنی: این نوع خاک جذب آب بسیار بالایی دارد و آب در آن به راحتی نفوذ کرده و به پایین منتقل می شود.
خاک ماسه ای (ماسه بادی) : جذب آب در این نوع خاک نسبت به خاک شنی ضعیف تر بوده و بعد از مدت زمانی کشش آب از بین می رود.
اولین گام در حفر چاه فاضلاب، مشخص کردن مکان مناسب حفاری است که باید توسط یک کارشناس با توجه به شرایط ساختمان مشخص شود. حفر چاه فاضلاب مناسب برای ساختمان نیاز به تخصص خاصی دارد که هر فرد عادی قادر به انجام آن نیست و باید بر اساس نکات استاندارد انجام شود.
محل حفر چاه باید جایی باشد كه رفت و آمد كمتر باشد، چون رفت و آمد زیاد باعث ریزش دهانه چاه می شود. جاهایی مانند زیر پله و حیاط خلوت جاهای مناسبی برای کندن چاه می باشد. در ضمن چاه باید به لوله های فاضلاب عمودی نزدیك باشد تا حتی الامکان از لولهكشی فاضلاب به صورت افقی جلوگیری شود چون لوله های افقی زدتر پر می شوند، در نتیجه چاه باید زود به زود تخلیه شود.
اگر که مجبور باشیم چاه را در محل های پر رفت و آمد همانند راهروها یا كف آشپزخانه و یا پذیرایی حفر کنیم، باید پس از طوقهچینی روی آن را بوسیله آجرهای بتنی بپوشانیم.انجام این کار باعث می شود كه در صورت ریزش كردن چاه، طوقه چاه مانع سقوط افراد به درون چاه شود و در ضمن این کار هزینه زیادی هم ندارد.
پس از تعیین محل حفاری چاه فاضلاب، باید نوع چاه مناسب با در نظر گرفتن زمان تخلیه چاه انتخاب شود. این انتخاب بستگی به جنس خاک، نوع زمین و سطح آب زیر زمینی منطقه مورد نظر دارد.
چاه جذبی: چاه جذبی یکی از روش های سنتی برای حفر چاه است که در مناطق دارای زمین با کشش آب زیاد و سطح آب های زیرزمینی پایین مورد استفاده قرار می گیرد.
چاه جذبی گودالی در زیر سطح زمین برای انتقال آب های سطحی به لایههای زیرین خاک و یا دفع فاضلاب در مناطقی که خاک آن به میزان کافی شن و ماسه یا خرده سنگ داشته باشد، است که به وسیله مقنی (چاه کن) انجام می شود. در این نوع چاه نیاز کمتری به تخلیه چاه پیدا می کنند.
چاه مخزنی: این چاه از مصالح نفوذ ناپذیر و مقاوم در برابر خوردگی از جمله بتن یا مصالح ساختمانی یا پلی اتیلن و مواد پلیمری و غیره ساخته شده و شرط استاندارد بودن آن حفظ و نگهداری فاضلاب و عدم اجازه نشت به آن توسط محیط اطراف می باشد و این چاه ها باید در دوره های کوتاه و مشخص توسط تانکرها یا دستگاهای مخصوص تخلیه چاه، تخلیه شوند.
در قسمت هایی که به دلیل بالا بودن سطح آب های زیر زمینی امکان حفر چاه جذبی وجود ندارد و در قسمت هایی که سازمان ها و ارگان های محیط زیستی محدودیت هایی برای حفر چاه فاضلاب جذبی به اجرا در آورده است، استفاده از سیستم سپتیک تانک الزامی است.
چاه های سپتیک به دو نوع یک بخشی یا چند بخشی تقسیم می شوند که این تقسیم بندی بر طبـق بخش بندی داخلی سپتیک بوده به نحوی که اگر سپتیک حاوی یک بخش باشد لازم است با استفاده از دیوارهای کوتاه به عنوان موج گیر سرعت حرکت فاضلاب در آن را کاهش داده تا امکان جدا شدن آب از مواد معلق در فاضلاب ایجاد گردد که به مرور زمان فضولات بصورت لجن در کف مخزن جمع شوند.
تعمیر و نگهداری سیستم سپتیک تانک پلی اتیلن پیچیده نبوده و هزینه ی زیادی هم ندارد با رعایت این سه عامل، این هزینه به حداقل می رسد: بازرسی و پمپاژ مکرر - استفاده از آب موثر برای پمپاژ - از بین بردن مواد اضافی با استفاده از راه های مناسب
همانطور که از اسمش پیدا است به صورت میله ای استوانه ای است که طول این میله بر اساس زمینی که در آن چاه حفر می شود متغیر است. حفر میله باید تا رسیدن به رگه های جذب زیاد آب در خاک ادامه داشته باشد، چون اگر حفر میله چاه مثلا در رگهای از خاک رس متوقف شود به دلیل غیرقابل نفوذ بودن آن، رگه چاه به سرعت پر شده و غیرقابل استفاده میگردد. قسمت های ماسه ای که در آن سنگ های درشت داشته و فاقد مواد چسبنده باشد بهترین قسمت خاک برای متوقف کردن حفاری می باشد.
پس از اتمام حفرعمق چاه، در پائین چاه، تونل هایی از هر طرف درست می کنند، حفر این تونل ها به وسیله ایجاد سطح تماس بیشتر آب با قسمت های آبكش چاه می باشد. حجم این تونل ها بر اساس محل مصرف و نوع مصرف متغیر می باشد. بدیهی است كه انبار مورد نیاز یك بیمارستان و یا ساختمانی كه چندین آپارتمان دارد با انبار چاه یک ساختمان عادی متفاوت است.
برای بیشتر شدن کارایی چاه و جذب بیشتر آب چاه، در انتهای چاه که به صورت عمودی حفاری شده ، مقنی به صورت افقی تا میزانی که چاه نیاز دارد خاک را می کند . به این بخش افقی از چاه، انباری چاه گفته می شود که تقریباً به شکل شعله ی شمع یا کله قندی است، انباری در واقع ستون چاه محسوب می شود.
درست کردن دهانه چاه به وسیله کول گذاری را طوقه چینی چاه می گویند. این قسمت برای جمع كردن دهانه چاه است. طرز درست کردن این قسمت طوری است كه در حدود یك الی دو متر پائین تر از سطح زمین در میله چاه پله ای ایجاد می کنند كه به آن پای طوقه می گویند.
سپس آجر چینی را از این قسمت چاه شروع می کنند و تا دهانه چاه ادامه می دهند به شکلی که هر ردیف آجر را کمی جلوتر از ردیف قبلی قرار می دهند تا مخروط مد نظر ساخته شده و دهانه چاه جمع شود و تقریباً به یك سوراخ كوچك ختم شود.
ملات طوقهچینی باید ملاتی باشد كه در مقابل آب مقاومت کند. طوقهچینی باید با دقت انجام شود، در غیر این صورت خطرات جبران ناپذیری را به دنبال خواهد داشت. کول مربوط به چاه میله و انباری چاه از نظر شکل و ابعاد با یکدیگر متفاوتند که ابعاد آنها وابسته به نوع سفارش قابل تغییر می باشد.
برای اینكه آب راهنمائی شده به چاه مستقیماً و بصورت عمودی به چاه وارد شود و از پاشیدن آن به بدنه چاه خصوصاً پای طوقه جلوگیری شود، روی دهانه چاه، گلدان تقریبا بزرگی كه ته آن را برداشته اند قرار می دهند. اگر فاضلاب چاه به پای طوقه بریزد پس از مدتی خاك آن را شسته و زیر طوقه را خالی می کند در نتیجه طوقه نشست كرده و دهانه چاه باز می شود. هشتاد درصد دلیل نشست طوقه فقط به خاطر عدم نصب گلدان روی طوقه می باشد. آب تمام لولههای چدنی باید به داخل گلدان سرازیر شود و از آنجا به چاه بریزد.
به منظور جلوگیری از خطرات احتمالی در موقع نشست طوقه چاه، بهتر است پس از نصب گلدان و اتمام كارهای لولهكشی فاضلاب یک قسمت بتونی به ابعاد تقریبا ۵/۱×۵/۱ متر و ضخامت حدودی ۱۰ سانتیمتر روی چاه قرار دهند.
حجم انباره چاه جذبی بستگی به میزان نفوذ پذیری خاک محیط، عمر طراحی چاه، تعداد حمام و سرویس بهداشتی در ساختمان دارد.
خدمات فنی تهران با بیش از 30 سال سابقه درخشان در حوزه لوله بازکنی و تخلیه چاه تهران، دارای 4 شعبه در شمال، جنوب، غرب و شرق تهران (تخلیه چاه شمال تهران - تخلیه چاه جنوب تهران - تخلیه چاه غرب تهران - تخلیه چاه شرق تهران) است و به صورت شبانه روزی فعالیت میکند. از آنجا که شعبات این شرکت در مناطق چهارگانه تهران مشغول به فعالیت هستند، در کمترین زمان ممکن نیرو را به محل درخواست شده اعزام میکنند.